Zyra e Bashkimit Evropian kundër Mashtrimeve (OLAF) ka zbuluar keqpërdorimin e 33 milionë eurove fonde të BE-së të dedikuara për ndihmën në sektorin bujqësor të Shqipërisë. Fondet ishin dhënë përmes programit IPARD II, një iniciativë që synonte modernizimin e bujqësisë shqiptare dhe përafrimin e saj me standardet evropiane.
Hetimi filloi pas denoncimeve të qytetarëve shqiptarë, të cilët kishin aplikuar për fonde dhe raportuan praktika korruptive nga Agjencia Shqiptare për Zhvillim Rural (ARDA). Sipas OLAF, aplikuesve u kërkohej të paguanin një përqindje të grantit te kompani konsulence të parapërzgjedhura, të cilat lehtësonin realizimin e kontratave me ARDA.
OLAF zbuloi parregullsi të shumta, duke përfshirë kontrata të dhëna pa garë ose me garë të falsifikuar, çmime të fryra dhe shkelje të rregullave kontraktuale. Gjithashtu, kërkesat për pagesa të larta te kompani konsulence lokale përbënin një tjetër shkelje të rëndë.
Në një deklaratë zyrtare, OLAF rekomandoi bllokimin e paketës së radhës të fondeve për Shqipërinë, e cila kap vlerën e 112 milionë eurove për programin IPARD III, deri sa të merren masa për të mbrojtur interesat financiare të BE-së. OLAF ka dërguar gjetjet e saj edhe te autoritetet shqiptare për hetime të mëtejshme, duke aluduar për aktivitete të mundshme kriminale.
Një vit më parë, Komisioni Evropian kishte pezulluar fondet e IPARD për Shqipërinë, pas dyshimeve për korrupsion. Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural i kishte mohuar akuzat, duke i konsideruar si procedura normale të Bashkimit Evropian.
Programi IPARD është jetik për zhvillimin bujqësor në Shqipëri. Në kuadër të IPARD II, Shqipëria përfitoi mbi 71 milionë euro gjatë periudhës 2014-2020, ndërsa IPARD III pritej të ofronte 146 milionë euro.
Auditimet e fundit kanë zbuluar mangësi në strategji dhe zhvillim në sektorin e agroturizmit, një fushë e mbështetur nga IPARD II. Ndërkohë që qeveria ka promovuar këtë sektor, raportet tregojnë se përfituesit e fondeve nuk kanë arritur të ofrojnë përfitime konkrete për fermerët vendas.
Skandali aktual ngre pikëpyetje të mëdha mbi transparencën dhe integritetin e menaxhimit të fondeve ndërkombëtare në Shqipëri, duke rrezikuar seriozisht marrëdhëniet e saj me Bashkimin Evropian dhe progresin drejt anëtarësimit.
